ଚତୁର୍ଭୁଜ ଆମୋନିୟମ୍ ଲବଣଜୀବାଣୁମୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ସୁରକ୍ଷିତ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବଜଳକୃଷି, କିନ୍ତୁ ଜଳଚର ଜୀବମାନଙ୍କର କ୍ଷତି ଏଡାଇବା ପାଇଁ ସଠିକ୍ ବ୍ୟବହାର ପଦ୍ଧତି ଏବଂ ଏକାଗ୍ରତା ଉପରେ ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯିବା ଉଚିତ।

୧,କ୍ୱାଟରନାରୀ ଆମୋନିୟମ୍ ଲୁଣ କ’ଣ?
ଚତୁର୍ଭୁଜ ଆମୋନିୟମ୍ ଲୁଣଏହା ଏକ ଆର୍ଥିକ, ବ୍ୟବହାରିକ ଏବଂ ବହୁଳ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ଜୀବାଣୁନାଶକ ଯାହାର ରାସାୟନିକ ସୂତ୍ର (CnH2n+1) (CH3) 3N+X - ଅଟେ, ଯେଉଁଠାରେ X - Cl -, Br -, I -, SO42- ଇତ୍ୟାଦି ହୋଇପାରେ। ଜଳୀୟ ଦ୍ରବଣରେ, ଏହା ଏକ ଜେଲ୍ କିମ୍ବା ତରଳ ଭାବରେ ଦେଖାଯାଏ ଏବଂ ଜୀବାଣୁ, ଭାଇରସ, କବକ ଇତ୍ୟାଦି ଅଣୁଜୀବମାନଙ୍କୁ ଶୀଘ୍ର ହତ୍ୟା କରିପାରେ। ଏହା ଜୈବ ପଦାର୍ଥ ଏବଂ ଜଳ କଠିନତା ଦ୍ୱାରା ସହଜରେ ପ୍ରଭାବିତ ହୁଏ ନାହିଁ।
୨,ଜୀବାଣୁମୁକ୍ତ କରିବାର ନୀତିଚତୁର୍ଭୁଜ ଆମୋନିୟମ୍ ଲବଣ
କ୍ୱାଟର୍ଣ୍ଣାରୀ ଆମୋନିୟମ୍ ଲବଣର ଜୀବାଣୁମୁକ୍ତି ନୀତି ହେଉଛି ଜୀବାଣୁର କୋଷ ଝିଲ୍ଲୀ ଏବଂ ପ୍ରୋଟିନକୁ ନଷ୍ଟ କରିବା, ଯାହା ଫଳରେ ସେମାନେ ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ପ୍ରଜନନ କରିବାର କ୍ଷମତା ହରାଇ ଦିଅନ୍ତି। କ୍ୱାଟର୍ଣ୍ଣାରୀ ଆମୋନିୟମ୍ ଲବଣର ଜୀବାଣୁମୁକ୍ତି ପ୍ରଭାବ ସାନ୍ଦ୍ରତା, pH ମୂଲ୍ୟ, ସମ୍ପର୍କ ସମୟ ଏବଂ ତାପମାତ୍ରା ଭଳି କାରକଗୁଡ଼ିକ ସହିତ ଜଡିତ।
୩,କ୍ୱାଟରନାରୀ ଆମୋନିୟମ୍ ଲବଣକୁ ସଠିକ୍ ଭାବରେ କିପରି ବ୍ୟବହାର କରିବେ
୧. ଏକାଗ୍ରତା ନିୟନ୍ତ୍ରଣ
ଯେତେବେଳେ ଜଳକୃଷିରେ ଜୀବାଣୁମୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ କ୍ୱାଟରନାରୀ ଆମୋନିୟମ୍ ଲବଣ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଏ, ସେତେବେଳେ ଜଳାଶୟର ଆକାର ଏବଂ କଠୋରତା ଅନୁସାରେ ସାନ୍ଦ୍ରତାକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ। ସାଧାରଣତଃ, 0.1% -0.2% କ୍ୱାଟରନାରୀ ଆମୋନିୟମ୍ ଲୁଣର ସାନ୍ଦ୍ରତା ବ୍ୟବହାର କରି ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଭାବରେ ଜୀବାଣୁମୁକ୍ତ କରାଯାଇପାରିବ, କିନ୍ତୁ ଏହା 0.5% ରୁ ଅଧିକ ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ।
2. ଯୋଗାଯୋଗ ସମୟ
ଜୀବାଣୁମୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ କ୍ୱାଟର୍ଣ୍ଣାରୀ ଆମୋନିୟମ୍ ଲବଣ ବ୍ୟବହାର କରିବା ସମୟରେ, ଜଳ ପୃଷ୍ଠ ଏବଂ ଜଳ ସହିତ ପୂର୍ଣ୍ଣ ସମ୍ପର୍କ ନିଶ୍ଚିତ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ। ସାଧାରଣତଃ 30 ମିନିଟ୍ ରୁ 2 ଘଣ୍ଟା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଜୀବାଣୁମୁକ୍ତ କରିବାକୁ ପରାମର୍ଶ ଦିଆଯାଏ।
3. ଫ୍ରିକ୍ୱେନ୍ସି ନିୟନ୍ତ୍ରଣ
ଜୀବାଣୁମୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ କ୍ୱାଟର୍ଣ୍ଣାରୀ ଆମୋନିୟମ୍ ଲବଣ ବ୍ୟବହାର କରିବା ସମୟରେ, ଜୀବାଣୁମୁକ୍ତ କରିବାର ଆବୃତ୍ତିକୁ ମଧ୍ୟ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ଆବଶ୍ୟକ। ଅତ୍ୟଧିକ ବ୍ୟବହାର ଜଳୀୟ ପରିବେଶକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇପାରେ ଏବଂ ସାଧାରଣତଃ ସପ୍ତାହରେ ଥରେରୁ ଅଧିକ ହେବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ।
୪, ସତର୍କତା
୧. ଅତ୍ୟଧିକ ବ୍ୟବହାରକୁ ରୋକାନ୍ତୁ
କ୍ୱାଟର୍ଣ୍ଣାରୀ ଆମୋନିୟମ୍ ଲବଣର ଅତ୍ୟଧିକ ବ୍ୟବହାର ଜଳାଶୟରେ ଆମୋନିଆ ନାଇଟ୍ରୋଜେନ୍ ଏବଂ ନାଇଟ୍ରୋଜେନ୍ ପରିମାଣ ବୃଦ୍ଧି କରିପାରେ, ଯାହା ଜଳାଶୟର ପରିବେଶକୁ ପ୍ରଭାବିତ କରି ଜଳଚର ଜୀବଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ଭଳି ସମସ୍ୟା ସୃଷ୍ଟି କରିପାରେ।
୨. ଅନ୍ୟ ଔଷଧ ସହିତ ମିଶ୍ରଣ କରିବାରୁ ଦୂରେଇ ରୁହନ୍ତୁ।
କ୍ୱାଟରନାରୀ ଆମୋନିୟମ୍ ଲବଣକୁ ଅନ୍ୟ ଜୀବାଣୁନାଶକ ସହିତ ମିଶ୍ରିତ କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ, ନଚେତ୍ ରାସାୟନିକ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା ଘଟିପାରେ, ଯାହା ଜୀବାଣୁନାଶକ ପ୍ରଭାବକୁ ହ୍ରାସ କରିପାରେ ଏବଂ ସମ୍ଭାବ୍ୟ କ୍ଷତିକାରକ ପଦାର୍ଥ ଉତ୍ପାଦନ କରିପାରେ।
୩. ବ୍ୟକ୍ତିଗତ ସୁରକ୍ଷା ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦିଅନ୍ତୁ।
ଚତୁର୍ଭୁଜ ଆମୋନିୟମ୍ ଲୁଣଏହା ଏକ କମ୍ କ୍ଷୟକାରୀ ଜୀବାଣୁନାଶକ, ଏବଂ ଏହାକୁ ବ୍ୟବହାର କରିବା ସମୟରେ ଗ୍ଲୋଭସ୍ ପିନ୍ଧିବା ଉଚିତ, ଆଖି ଏବଂ ମୁହଁ ସହିତ ସଂସ୍ପର୍ଶକୁ ଏଡ଼ାଇବା ଉଚିତ। ଯଦି ଏହା ଗିଳିଯାଏ କିମ୍ବା ଭୁଲବଶତଃ ଆଖିରେ ପ୍ରବେଶ କରେ, ତେବେ ତୁରନ୍ତ ସଫା କରନ୍ତୁ ଏବଂ ଡାକ୍ତରୀ ସାହାଯ୍ୟ ନିଅନ୍ତୁ।
୫, ସୁରକ୍ଷା ବିଶ୍ଳେଷଣ
ଯଦିଓଚତୁର୍ଭୁଜ ଆମୋନିୟମ୍ ଲବଣବହୁଳ ଭାବରେ ବ୍ୟବହୃତ ଜୀବାଣୁନାଶକ, ଜଳୀୟ ପରିବେଶ ଏବଂ ଜଳଜୀବଙ୍କ ଉପରେ ପ୍ରତିକୂଳ ପ୍ରଭାବ ଏଡାଇବା ପାଇଁ ବ୍ୟବହାର ସମୟରେ ସଠିକ୍ ବ୍ୟବହାର ପଦ୍ଧତି ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦେବା ଆବଶ୍ୟକ।

ସମ୍ବନ୍ଧିତ ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ସାନ୍ଦ୍ରତା ଏବଂ ଜୀବାଣୁମୁକ୍ତିର ସଠିକ୍ ବ୍ୟବହାର ଅଧୀନରେ, କ୍ୱାଟର୍ଣ୍ଣାରୀ ଆମୋନିୟମ୍ ଲବଣର ବିଷାକ୍ତତା କମ୍ ଥାଏଜଳଚର ଜୀବଏବଂ ସେମାନଙ୍କ ଉପରେ କୌଣସି ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ପ୍ରଭାବ ପକାଇବ ନାହିଁ।

କ୍ୱାଟରନାରୀ ଆମୋନିୟମ୍ ଲବଣର କାର୍ଯ୍ୟ ନୀତିଟ୍ରାଇମେଥିଲାମାଇନ୍ ଅକ୍ସାଇଡ୍ (TMAO)ମୁଖ୍ୟତଃ ଏହାର ସଫାକ୍ଟଣ୍ଟ ଗୁଣ ଏବଂ ରାସାୟନିକ ସ୍ଥିରତାରେ ପ୍ରତିଫଳିତ ହୁଏ:
ପୃଷ୍ଠ କାର୍ଯ୍ୟକଳାପ:ଚତୁର୍ଭୁଜ ଆମୋନିୟମ୍ ଲୁଣଗଠନ ଏହାକୁ ଜଳଫିଲିସିଟି ଏବଂ ଜଳଫୋବିସିଟିର ଦ୍ୱୈତ ଗୁଣ ପ୍ରଦାନ କରେ, ଯାହା ତରଳ ପଦାର୍ଥର ପୃଷ୍ଠ ଟେନସନ୍ ହ୍ରାସ କରିପାରିବ। ଡିଟରଜେଣ୍ଟରେ, ଏହି ବୈଶିଷ୍ଟ୍ୟ ତେଲ ଦାଗ ଦୂର କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରେ: ଜଳଫିଲିସିଟିର ଶେଷ ଅଂଶ ପାଣି ସହିତ ମିଶିଥାଏ, ଏବଂ ଜଳଫୋବିକ୍ ଶେଷ ଅଂଶ ତେଲ ସହିତ ମିଶି ମଇଳାକୁ ଘେରି ରଖିବା ପାଇଁ ମାଇକେଲ୍ସ ଗଠନ କରେ।
ଗଠନାତ୍ମକ ସ୍ଥିରତା: ଚତୁର୍ଭୁଜ ଆମୋନିୟମ୍ ଲବଣର ନାଇଟ୍ରୋଜେନ୍ ଅମ୍ଳଜାନ ବନ୍ଧନ (N → O) ପୋଲାରିଟି ଶକ୍ତିଶାଳୀ, ଯାହା ପ୍ରୋଟିନର ତ୍ରି-ପରିମାଣୀୟ ଗଠନକୁ ସ୍ଥିର କରିପାରିବ। ଅସମୋଟିକ୍ ଚାପ ନିୟନ୍ତ୍ରଣରେ, ପ୍ରୋଟିନଗୁଡ଼ିକୁ ଚାର୍ଜ ପାରସ୍ପରିକ କ୍ରିୟା ମାଧ୍ୟମରେ ୟୁରିଆ ଏବଂ ଆମୋନିୟା ନାଇଟ୍ରୋଜେନ୍ ଭଳି ବିକୃତ କାରକରୁ ସୁରକ୍ଷିତ ରଖାଯାଏ।
ଦୁର୍ବଳ ଅକ୍ସିଡାଇଜିଂ ଗୁଣ: ଏକ ମୃଦୁ ଅକ୍ସିଡାଣ୍ଟ ଭାବରେ, ଅମ୍ଳଜାନ ପରମାଣୁଚତୁର୍ଭୁଜ ଆମୋନିୟମ୍ ଲୁଣଗଠନ ଅନ୍ୟ ପଦାର୍ଥକୁ ସ୍ଥାନାନ୍ତରିତ ହୋଇପାରିବ (ଯେପରିକି ଆଲଡିହାଇଡ୍ ସଂଶ୍ଳେଷଣ ପ୍ରତିକ୍ରିୟା) ଏବଂ ସ୍ୱୟଂ ଟ୍ରାଇମେଥାଇଲାମାଇନ୍ କୁ ହ୍ରାସ ପାଇପାରିବ

ସଂକ୍ଷେପରେ,ଚତୁର୍ଭୁଜ ଆମୋନିୟମ୍ ଲବଣଜଳକୃଷିରେ ଜୀବାଣୁମୁକ୍ତ କରିବା ପାଇଁ ସୁରକ୍ଷିତ ଭାବରେ ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇପାରିବ, କିନ୍ତୁ ଜଳଜୀବମାନଙ୍କର କ୍ଷତି ଏଡାଇବା ପାଇଁ ସଠିକ୍ ବ୍ୟବହାର ପଦ୍ଧତି ଏବଂ ସାନ୍ଦ୍ରତା ପ୍ରତି ଧ୍ୟାନ ଦିଆଯିବା ଉଚିତ।