ପଶୁପାଳନ ଉତ୍ପାଦନରେ ବୃଦ୍ଧି ପ୍ରୋତ୍ସାହକ ଭାବରେ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍ସର ବ୍ୟବହାର କ୍ରମଶଃ ସାଧାରଣ ଲୋକଙ୍କ ଯାଞ୍ଚ ଏବଂ ସମାଲୋଚନାର ଶିକାର ହେଉଛି। ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍ସ ପ୍ରତି ଜୀବାଣୁର ପ୍ରତିରୋଧକ ଶକ୍ତି ବିକାଶ ଏବଂ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍ସର ଉପ-ଚିକିତ୍ସା ଏବଂ/ଅଥବା ଅନୁପଯୁକ୍ତ ବ୍ୟବହାର ସହିତ ଜଡିତ ମାନବ ଏବଂ ପଶୁ ରୋଗଜୀବାଣୁଙ୍କ କ୍ରସ୍-ପ୍ରତିରୋଧ ହେଉଛି ପ୍ରମୁଖ ଚିନ୍ତାର ବିଷୟ।

EU ଦେଶଗୁଡ଼ିକରେ, ପଶୁ ଉତ୍ପାଦନ ବୃଦ୍ଧି ପାଇଁ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍ସର ବ୍ୟବହାର ନିଷିଦ୍ଧ କରାଯାଇଛି। ଆମେରିକାରେ, ଆମେରିକୀୟ ଆସୋସିଏସନର ନୀତି ନିର୍ଦ୍ଧାରଣ ହାଉସ୍ ଅଫ୍ ଡେଲିଗେଟ୍ସ ଜୁନ୍ ମାସରେ ଏହାର ବାର୍ଷିକ ବୈଠକରେ ଏକ ପ୍ରସ୍ତାବକୁ ଅନୁମୋଦନ କରିଥିଲେ ଯେଉଁଥିରେ ପଶୁମାନଙ୍କରେ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍ସର "ଅଣ-ଚିକିତ୍ସା" ବ୍ୟବହାରକୁ ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମେ ବନ୍ଦ କିମ୍ବା ସମାପ୍ତ କରିବାକୁ ଅନୁରୋଧ କରାଯାଇଥିଲା। ଏହି ପଦକ୍ଷେପ ବିଶେଷ ଭାବରେ ମଣିଷକୁ ମଧ୍ୟ ଦିଆଯାଉଥିବା ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍ସକୁ ବୁଝାଏ। ଏହା ଚାହେଁ ଯେ ସରକାର ପଶୁପାଳନରେ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍ସର ଅତ୍ୟଧିକ ବ୍ୟବହାରକୁ ପର୍ଯ୍ୟାୟକ୍ରମେ ବନ୍ଦ କରନ୍ତୁ, ଜୀବନ ରକ୍ଷାକାରୀ ଔଷଧ ପ୍ରତି ମାନବ ପ୍ରତିରୋଧକୁ ରୋକିବା ପାଇଁ ସଂଗଠନର ଅଭିଯାନକୁ ବ୍ୟାପକ କରନ୍ତୁ। ପଶୁପାଳନରେ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍ସ ବ୍ୟବହାର ସରକାରୀ ସମୀକ୍ଷା ଅଧୀନରେ ଅଛି ଏବଂ ଔଷଧ ପ୍ରତିରୋଧକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରିବା ପାଇଁ ପଦକ୍ଷେପ ବିକାଶାଧୀନ ଅଛି। କାନାଡାରେ, କାର୍ବାଡକ୍ସର ବ୍ୟବହାର ବର୍ତ୍ତମାନ ହେଲ୍ଥ କାନାଡାର ସମୀକ୍ଷା ଅଧୀନରେ ଅଛି ଏବଂ ସମ୍ଭାବ୍ୟ ପ୍ରତିବନ୍ଧକର ସମ୍ମୁଖୀନ ହେଉଛି। ତେଣୁ, ଏହା ସ୍ପଷ୍ଟ ଯେ ପଶୁ ଉତ୍ପାଦନରେ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍ସର ବ୍ୟବହାର ଅଧିକରୁ ଅଧିକ ସୀମିତ ହେବ ଏବଂ ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍ ବୃଦ୍ଧି ପ୍ରମୋଟରଙ୍କ ବିକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକର ତଦନ୍ତ ଏବଂ ନିୟୋଜିତ କରାଯିବା ଆବଶ୍ୟକ।

ଫଳସ୍ୱରୂପ, ଆଣ୍ଟିବାୟୋଟିକ୍ସ ବଦଳାଇବା ପାଇଁ ବିକଳ୍ପ ଅଧ୍ୟୟନ କରିବା ପାଇଁ ନିରନ୍ତର ଗବେଷଣା କରାଯାଉଛି। ଅଧ୍ୟୟନାଧୀନ ବିକଳ୍ପଗୁଡ଼ିକ ଔଷଧି, ପ୍ରୋବାୟୋଟିକ୍ସ, ପ୍ରିବାୟୋଟିକ୍ସ ଏବଂ ଜୈବିକ ଏସିଡ୍ ଠାରୁ ଆରମ୍ଭ କରି ରାସାୟନିକ ପରିପୂରକ ଏବଂ ପରିଚାଳନା ଉପକରଣ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ପରିପୂର୍ଣ୍ଣ। ଅନେକ ଅଧ୍ୟୟନ ଦର୍ଶାଇଛି ଯେ ଫର୍ମିକ ଏସିଡ୍ ରୋଗଜନକ ଜୀବାଣୁ ବିରୁଦ୍ଧରେ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ। ତଥାପି, ଅଭ୍ୟାସରେ, ପରିଚାଳନା ସମସ୍ୟା, ତୀବ୍ର ଗନ୍ଧ ଏବଂ ଖାଦ୍ୟ ପ୍ରକ୍ରିୟାକରଣ ଏବଂ ଖାଦ୍ୟ ଏବଂ ପାନୀୟ ଉପକରଣ ପାଇଁ କ୍ଷୟ ହେତୁ, ଏହାର ବ୍ୟବହାର ସୀମିତ। ସମସ୍ୟାଗୁଡ଼ିକୁ ଦୂର କରିବା ପାଇଁ, ପୋଟାସିୟମ୍ ଡିଫର୍ମେଟ୍ (K-ଡିଫର୍ମେଟ୍) ଫର୍ମିକ ଏସିଡ୍ ର ବିକଳ୍ପ ଭାବରେ ଧ୍ୟାନ ପାଇଛି କାରଣ ଏହା ଶୁଦ୍ଧ ଏସିଡ୍ ଅପେକ୍ଷା ପରିଚାଳନା କରିବା ସହଜ, ଯେତେବେଳେ ଏହା ଛୁଆଁଇବା ଏବଂ ଚାଷୀ-ଫିନିଶର୍ ଉଭୟଙ୍କ ବୃଦ୍ଧି କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ବୃଦ୍ଧି କରିବାରେ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ ଦେଖାଯାଇଛି। ନରୱେର କୃଷି ବିଶ୍ୱବିଦ୍ୟାଳୟ (J. Anim. Sci. 2000. 78:1875-1884) ର ଗବେଷକମାନଙ୍କ ଦ୍ୱାରା କରାଯାଇଥିବା ଏକ ଅଧ୍ୟୟନରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ 0.6-1.2% ସ୍ତରରେ ପୋଟାସିୟମ୍ ଡିଫର୍ମେଟ୍ ର ଖାଦ୍ୟ ପରିପୂରକତା ସମ୍ବେଦନଶୀଳ ଘୁଷୁରୀ ଗୁଣବତ୍ତା ଉପରେ ନକାରାତ୍ମକ ପ୍ରଭାବ ବିନା ଉତ୍ପାଦକ-ଫିନିଶର୍ ଘୁଷୁରୀଙ୍କ ବୃଦ୍ଧି କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା, ଶବ ଗୁଣବତ୍ତା ଏବଂ ମାଂସ ସୁରକ୍ଷାକୁ ଉନ୍ନତ କରିଛି। ଏହା ମଧ୍ୟ ଦର୍ଶାଯାଇଥିଲା ଯେ ବିପରୀତପୋଟାସିୟମ ଡିଫର୍ମେଟ୍ Ca/Na-ଫର୍ମେଟର ପୂରକତା ବୃଦ୍ଧି ଏବଂ ମୃତଦେହର ଗୁଣବତ୍ତା ଉପରେ କୌଣସି ପ୍ରଭାବ ପକାଇ ନଥିଲା।

ଏହି ଅଧ୍ୟୟନରେ, ମୋଟ ତିନୋଟି ପରୀକ୍ଷଣ କରାଯାଇଥିଲା। ପ୍ରଥମ ପରୀକ୍ଷଣରେ, 72 ଘୁଷୁରୀ (23.1 କିଲୋଗ୍ରାମ ପ୍ରାରମ୍ଭିକ ଶରୀର ଓଜନ ଏବଂ 104.5 କିଲୋଗ୍ରାମ ଶରୀର ଓଜନ) କୁ ତିନୋଟି ଖାଦ୍ୟ ଚିକିତ୍ସା (ନିୟନ୍ତ୍ରଣ, 0.85% Ca/Na-ଫର୍ମେଟ୍ ଏବଂ 0.85% ପୋଟାସିୟମ୍-ଡିଫର୍ମେଟ୍) ରେ ନିଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା। ଫଳାଫଳରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ K-ଡିଫର୍ମେଟ୍ ଖାଦ୍ୟ ସାମଗ୍ରିକ ହାରାହାରି ଦୈନିକ ଲାଭ (ADG) ବୃଦ୍ଧି କରିଥିଲା ​​କିନ୍ତୁ ହାରାହାରି ଦୈନିକ ଖାଦ୍ୟ ଗ୍ରହଣ (ADFI) କିମ୍ବା ଲାଭ/ଖାଦ୍ୟ (G/F) ଅନୁପାତ ଉପରେ କୌଣସି ପ୍ରଭାବ ପକାଇ ନଥିଲା। ଶବର ଶରୀରର ଲୀନ୍ କିମ୍ବା ଚର୍ବି ପରିମାଣ ପୋଟାସିୟମ୍ -ଡିଫର୍ମେଟ୍ କିମ୍ବା Ca/Na-ଫର୍ମେଟ୍ ଦ୍ୱାରା ପ୍ରଭାବିତ ହୋଇନଥିଲା।

ଦ୍ୱିତୀୟ ପରୀକ୍ଷଣରେ, ଘୁଷୁରୀ ମାଂସର କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ଏବଂ ଇନ୍ଦ୍ରିୟଗତ ଗୁଣବତ୍ତା ଉପରେ K-ଡିଫର୍ମେଟର ପ୍ରଭାବ ଅଧ୍ୟୟନ କରିବା ପାଇଁ 10ଟି ଘୁଷୁରୀ (ପ୍ରାରମ୍ଭିକ BW: 24.3 କିଲୋଗ୍ରାମ, ଶେଷ BW: 85.1 କିଲୋଗ୍ରାମ) ବ୍ୟବହାର କରାଯାଇଥିଲା। ସମସ୍ତ ଘୁଷୁରୀ ଏକ ସୀମିତ-ପୋଷିତ ଖାଦ୍ୟ ବ୍ୟବସ୍ଥାରେ ଥିଲେ ଏବଂ ଚିକିତ୍ସା ଗୋଷ୍ଠୀରେ 0.8% K-ଡିଫର୍ମେଟ ଯୋଗ କରିବା ବ୍ୟତୀତ ସମାନ ଖାଦ୍ୟ ଖୁଆଇଥିଲେ। ଫଳାଫଳରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ ଖାଦ୍ୟରେ K-ଡିଫର୍ମେଟ ପରିପୂରକ କରିବା ଦ୍ୱାରା ADG ଏବଂ G/F ବୃଦ୍ଧି ପାଇଥାଏ, କିନ୍ତୁ ଘୁଷୁରୀ ମାଂସର ଇନ୍ଦ୍ରିୟଗତ ଗୁଣବତ୍ତା ଉପରେ ଏହାର କୌଣସି ପ୍ରଭାବ ପଡ଼ିନଥିଲା।

ତୃତୀୟ ପରୀକ୍ଷଣରେ, 96ଟି ଘୁଷୁରୀ (ପ୍ରାରମ୍ଭିକ BW: 27.1 କିଲୋଗ୍ରାମ, ଶେଷ BW: 105 କିଲୋଗ୍ରାମ) କୁ ପରିପୂରକ ଔଷଧର ପ୍ରଭାବ ଅଧ୍ୟୟନ କରିବା ପାଇଁ ଯଥାକ୍ରମେ 0, 0.6% ଏବଂ 1.2% K-ଡିଫର୍ମେଟ୍ ଯୁକ୍ତ ତିନୋଟି ଖାଦ୍ୟ ଚିକିତ୍ସା ପାଇଁ ନିଯୁକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା।K-ଡିଫର୍ମେଟ୍ଖାଦ୍ୟରେ ବୃଦ୍ଧି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମତା, ଶବର ଗୁଣ ଏବଂ ପାକସ୍ଥଳୀର ମାଇକ୍ରୋଫ୍ଲୋରା ଉପରେ ଆଧାରିତ। ଫଳାଫଳରୁ ଜଣାପଡିଛି ଯେ 0.6% ଏବଂ 1.2% ସ୍ତରରେ K-ଡାଇଫର୍ମେଟ୍ ପରିପୂରକ ବୃଦ୍ଧି କାର୍ଯ୍ୟକ୍ଷମତା ବୃଦ୍ଧି କରିଛି, ଚର୍ବି ପରିମାଣ ହ୍ରାସ କରିଛି ଏବଂ ଶବର ଲିନ୍ ପ୍ରତିଶତରେ ଉନ୍ନତି ଆଣିଛି। ଏହା ଜଣାପଡିଥିଲା ​​ଯେ K-ଡାଇଫର୍ମେଟ୍ ମିଶାଇ ଘୁଷୁରୀର ପାକସ୍ଥଳୀ ଟ୍ରାକ୍ଟରେ କୋଲିଫର୍ମ ସଂଖ୍ୟା ହ୍ରାସ କରିଛି, ତେଣୁ ଘୁଷୁରୀ ସୁରକ୍ଷାରେ ଉନ୍ନତି ଆସିଛି।